Wykład
(semestr zimowy 2008)

1.  Zagadnienia wstępne. Rola prawa rzymskiego. Prawo rzymskie jako idea prawa. Orestano, Aragon, Jastrun, Schulz. Od Humanitas – idei do inhumanitas przepisu prawnego. Kazus Dionizji (P. Oxy. II 237).Quicktime

2. Co to jest prawo? Kiedy i jak powstaje? Rzymskie definicje prawa. D. 1.1.1 + glossa, G. 1.1-7. Źródła prawa a źródła powstania prawa. Historia źródeł prawa rzymskiego, periodyzacja. Rzym królewski i wczesna Republika: pomiędzy mitem i rzeczywistością. Konstytucja wczesnego Rzymu. Źródła w okresie archaicznym: mos, lex, plebiscitum, Lex XII Tabularum, interpretatio pontyfikalna prawa. QuicktimePDF

3-4. Historia źródeł prawa rzymskiego: okres przedklasyczny i klasyczny: jurysprudencja od pontyfików po prefeków praetorio; edykt: iurisdictio i ius honorarium; konstytucje cesarskie; senatusconsulta. Prawo poklasyczne: problemy z rozrośnięciem się źródeł prawa : uproszczenia, wyciągi, kodyfikacje. Prawo justyniańskie i co po nim? Quicktime PDF5. Prawo osobowe: obywatele i nie-obywatele; pater familias jako  piastun władzy. Patria potestas, jej charakter, ograniczenia. Wejście pod władzę ojca. Quicktime PDF

6. Małżeństwo rzymskie: cel, nieformalność, beneficjenci wolności małżeńskiej w Rzymie. Przesłanki: affectio maritalis, a zgoda patres, conubium. Stosunki majątkowe. Conventio in manu mariti. Posag. Actio rei uxoriae  Quicktime PDF

7. Prawo osobowe: Odpowiedzialność pater za delikty podwładnych. Noxa. Actiones Adiecticiae qualitatis.8. Prawo osobowe:  osoby niesamodzielne  w obrocie: tutela i kuratela. Pozycja prawna kobiet. Minorzy. Elementy teorii czynności prawnej. Podziały czynności. Wady oświadczenia woli. Zdolność do czynności prawnych a zdolność prawna. quicktime pdf 

9. Władztwo nad rzeczami. Władztwo faktyczne a prawne, posiadanie. Problemy z definicją prawa własności. Podziały rzeczy. Rei vindicatio a actio Publiciana: własność bonitarna. quicktime pdf

10. Nabycie własności a nabycie posiadania. Sposoby nabycia własności. Mancipatio a Traditio. Pierwotne sposoby nabycia własności, occupatio a usucapio. Specificatio i usucapio. quicktime pdf

11. Prawo własności i jego ochrona. Podstawowe informacje o procesie legisakcyjnym. Legis actio sacramento in rem; Legis actio in rem per sponsionem. Wstęp do procesu formułkowego. Rei vindicatio.Znaczenie klauzuli restytuoryjnej. Condemnatio pecuniaria a ius iurandum in iure. Actio Publiciana i wyodrębnienie się własności bonitarnej. Ochrona wynikająca ze stosunków sąsiedzkich: operis novi nuntianio, cautio damni infecti. Posiadanie i jego ochrona. Interdykty posesoryjne i mechanizm ich działania. quicktime pdf  quicktime

12. Iura in re aliena. Geneza. Typy. Ochrona. Służebności. Ususfructus/Usus. Rzeczowe umocnienie wierzytelności: geneza i funkcja zastawu (ręcznego i umownego). Formy władania gruntami publicznymi: ius in agro vectigali/superficies. Prawo poklasyczne: emfitueza/ius perpetuum. pdf  quicktime

13. Prawo spadkowe: podstawowe pojęcia. Pojęcie sukcesji. Sukcesja “naturalna” a zgodna z wolą zmarłego. Hereditas. Dziedziczenie wg Ust. XII Tablic. Dziedziczenie testamentowe wg ius civile. Bonorum possessio. Cel wprowadzenia i geneza. Ochrona. Zbieg dziedziczenia pretorskiego i cywilnego. Bonorum possessio cum re & sine re. Dziedziczenie w prawie poklasycznym i zmiany justyniańskie. pdf quicktime

14. Wykład Wstęp do zobowiązań, 23 luty 2011.

15. Proces formułkowy: geneza, organizacja (rola urzędnika jurydykcyjnego, zawiązanie sporu, procesapud iudicem, egzekucja, namiastki apelacji), funkcja formułki. Budowa fomułki, części zwyczajne i nadzywczajne, przykłady. Cesja wierzytelności za pomocą ustanowienia kognitora. Plus petitio. Przykłady z praktyki prawnej: TPSulp. 31 oraz archiwum Babathy. pdf   quicktime